Mirë se vini në Botën e të Dhënave: Një Udhëtim në Bazat e Ekonometrisë

Është një teknikë për të modeluar marrëdhënien midis një variabli të varur (p.sh., paga) dhe një ose më shumë variablave të pavarur (p.sh., vitet e arsimit). Qëllimi është të gjejmë "vijën më të mirë" që përshkruan të dhënat.

Shembull: Analizojmë se si çdo vit shtesë arsimi ndikon në rritjen mesatare të pagës mujore.

Është një procedurë statistikore për të vendosur nëse ka prova të mjaftueshme për të mbështetur një pretendim (hipotezë) rreth popullatës, bazuar në një kampion të dhënash. Ne testojmë hipotezën zero (H₀) kundër hipotezës alternative (H₁).

Shembull: Testojmë hipotezën se një fushatë e re marketingu nuk ka pasur asnjë efekt në shitje (H₀), kundrejt hipotezës se ka pasur një efekt pozitiv (H₁).

R² është një masë statistikore që tregon përqindjen e variacionit në variablin e varur që mund të shpjegohet nga variablat e pavarur në një model regresioni. Vlera e saj varion nga 0 në 1 (ose 0% në 100%).

Shembull: Një R² prej 0.75 do të thotë se 75% e ndryshimeve në pagë mund të shpjegohen nga ndryshimet në vitet e arsimit në modelin tonë.

Në testimin e hipotezave, p-value ndihmon në përcaktimin e rëndësisë statistikore të rezultateve. Ajo mat probabilitetin për të vërejtur rezultatet aktuale (ose më ekstreme) nëse hipoteza zero do të ishte e vërtetë.

Shembull: Një p-value < 0.05 zakonisht konsiderohet statistikisht e rëndësishme, duke na lejuar të hedhim poshtë hipotezën zero dhe të konkludojmë se variabli ka një efekt real.

Ndodh kur varianca e termave të gabimit në një model regresioni nuk është konstante. Kjo mund të çojë në vlerësime joefikase dhe teste hipotezash të pasakta.

Shembull: Variabiliteti i shpenzimeve për ushqim rritet me rritjen e të ardhurave; familjet e pasura kanë më shumë variacion sesa ato të varfra.

Shfaqet kur dy ose më shumë variabla të pavarur janë shumë të lidhur me njëri-tjetrin. Kjo e bën të vështirë izolimin e efektit individual të secilit variabel.

Shembull: Përfshirja e variablave "vitet e arsimit" dhe "përvoja e punës" në një model page, pasi ato janë shpesh të lidhura.

Janë variabla artificialë (0 ose 1) të krijuar për të përfshirë atribute cilësore në një model regresioni, si gjinia, rajoni, etj.

Shembull: Një variabel 'Femër' që është 1 nëse individi është femër dhe 0 nëse është mashkull, për të matur efektin e gjinisë në pagë.

Përfshin analizën e të dhënave të mbledhura në intervale të rregullta kohore për të identifikuar modelet (trendin, sezonalitetin) dhe për të bërë parashikime.

Shembull: Analiza e PBB-së tremujore të një vendi gjatë 20 viteve për të parashikuar rritjen ekonomike në të ardhmen.

Kur gabimet në periudha të ndryshme kohore janë të lidhura midis tyre (p.sh. në seri kohore), çka shkel supozimin e pavarësisë dhe ndikon në testet statistike.

Shembull: Gabimet e modelit të inflacionit në muaj të njëpasnjëshëm ndjekin një model të përsëritur.

Endogjeniteti lind kur një variabël i pavarur është i lidhur me termat e gabimit. Variablat Instrumentale (VI/IV) ofrojnë një mënyrë për të marrë vlerësime të paanshme.

Shembull: Përdorimi i distancës nga fakulteti si instrument për arsimin në modelin e pagave.

Ndodh kur një variabël e rëndësishme shpjeguese nuk përfshihet në model, duke prishur vlerësimet e koeficientëve të përfshirë.

Shembull: Modeli i pagave që përfshin vetëm arsimin, por jo përvojën e punës.

Ndodh kur modeli përshtatet tepër me të dhënat ekzistuese, duke mësuar edhe rastësinë, çka ul aftësinë për gjeneralizim.

Shembull: Një model që parashikon konsumin duke përfshirë variabla pa lidhje si numri i librave në shtëpi.

Një zgjerim i regresionit linear ku përfshihen disa variabla të pavarur për të shpjeguar variablin e varur.

Shembull: Modeli i pagave që përfshin arsimin, përvojën e punës dhe gjininë.

Një vlerësues është konsistent kur me rritjen e madhësisë së kampionit, ai i afrohet vlerës së vërtetë të parametrave.

Shembull: Koeficientët e OLS bëhen më të saktë me rritjen e madhësisë së kampionit.

Teknika për të kontrolluar karakteristikat e pandryshueshme të individëve ose firmave në të dhëna paneli, duke shmangur paragjykimin.

Shembull: Analiza e produktivitetit të firmave duke kontrolluar për karakteristikat e tyre unike.

Një seri kohore është jo-stacionare kur mesatarja ose varianca ndryshojnë me kohën, duke krijuar probleme në modelim.

Shembull: PBB-ja reale që rritet në kohë pa stabilitet rreth një mesatareje fikse.